Tientallen idyllische hofjes, maar liefst 2800 monumenten en eindeloos veel terrasjes: Leiden is een heerlijke stad voor een dagje of weekendje weg. En laat het nou net de stad zijn waar ik ben geboren en waar ik de eerste twintig jaar van mijn leven heb gewoond. Als echte Leidenaar mag een uitgebreid artikel over Leiden dan ook niet ontbreken. Staat er een dagje of weekendje Leiden op de planning en ben je benieuwd naar de leukste tips voor deze heerlijke stad? Hier vind je de leukste activiteiten en bezienswaardigheden in Leiden!
28 tips voor een dagje Leiden
Vier Leidens ontzet
Laten we het feestelijk beginnen, want hét evenement van het jaar is Leidens ontzet, wat elk jaar op 2 en 3 oktober wordt gevierd. Ben je op deze data in Leiden? Lucky you, want het hele centrum wordt ieder jaar op deze dagen omgetoverd tot één groot feest. Zo hebben we in Leiden een van de grootste kermissen van Nederland en overal wordt er vanaf ’s ochtends volop gedronken en gedanst.
Op 2 oktober vindt elk jaar de taptoe plaats, waarbij verschillende verenigingen in Leiden door de stad lopen in mooie outfits en optredens geven. Op 3 oktober vindt juist de optocht plaats, waar ontzettend veel Leidenaren aan meedoen. Prachtige praalwagens, mensen in kostuums en vette motoren trekken aan je voorbij. Waarom we dit feest in Leiden hebben? Omdat de stad op 3 oktober werd bevrijd van de Spanjaarden. En dát moet natuurlijk groots gevierd worden!
Maak een hofjeswandeling
Leiden kent maar liefst 35 prachtige hofjes en daarmee heeft de stad, op Amsterdam na, de meeste hofjes van Nederland. De helft daarvan, 17 om precies te zijn, zijn toegankelijk voor publiek. Je kunt zelf een aantal Leidse hofjes bezoeken, welke voornamelijk in het centrum liggen, of je kunt meegaan op een zogeheten hofjeswandeling van de VVV. Tijdens een tour leer je meer over deze oases van rust en natuurlijk over de stad zelf. Een aantal voorbeelden zijn het Loridanshofje, het St. Jacobs- of Crayenboschhofje en het Brouchovenhofje.
Relax een dagje bij de Vlietlanden en het Valkenburgse meertje nabij Leiden
Ben je in de zomermaanden in Leiden? Dan wil je natuurlijk ook een beetje kunnen relaxen. Een leuke plek om te ontspannen is de Vlietlanden, waar heel wat Leidenaren en Voorschotenaren (het dorp daarnaast) samenkomen om te picknicken, te zonnen en te zwemmen. De vlietlanden bestaat uit een aantal meertjes waar je de hele dag kan vertoeven. Een andere leuke optie is het Valkenburgse meer vlakbij Valkenburg (niet te verwarren met Valkenburg in Zuid-Limburg). Ik heb heel wat dagen doorgebracht op beide plekken, vooral bij de Vlietlanden.
Wandel door de Leidse Hout
De Leidse Hout, net buiten het centrum, is een heerlijke plek om lekker te wandelen en te genieten van de buitenlucht en de herten. Vroeger kwam ik hier vaak om buitenactiviteiten te ondernemen. In de Leidse Hout vind je ook het Theehuis, waar je kunt high tea’en nadat je hebt gestruind door de bossen. Bovendien was dit de lievelingsplek van schrijver Jan Wolkers. Heerlijk op een regenachtige dag!
Maak een rondvaart door het centrum
Is het lekker weer in Leiden? Maak dan een rondvaart door de binnenstad van Leiden, naar mijn mening een van de leukste tips. Elk jaar, wanneer het zomer is, vaar ik zo vaak mogelijk met mijn ouders door het centrum van Leiden en het verveelt nooit. De prachtige grachtenpanden en de bomvolle terrasjes maken de stad zo gezellig. Bovendien heb je vanaf het water de mooiste uitzichten. Je vaart onder de verschillende prachtige bruggen door, langs de oude molens van Leiden en zo nu en dan maak je ergens een stop voor een lekker ijsje. Met 28 kilometer aan grachten kun je je prima de hele dag op het water vermaken.
→ Het is ook leuk om naar de Kagerplassen te varen, een groot plassengebied vol mooie molens en boerderijen. Liever niet varen? Je kunt ook door de Leidse grachten kanoën of suppen!
Spendeer een ochtend in het Cronesteynpark
Het Cronesteynpark vind je wederom net buiten het centrum van Leiden en ook dit is een heerlijke plek voor een lange wandeling of fietstocht. Het park is nog niet bekend onder het grote publiek en je komt hier vooral veel Leidenaren zelf tegen, maar dat maakt het juist extra leuk. Maak onderweg een stop bij de Tuin van de Smid, een heel leuk tentje waar je geniet van heerlijke broodjes, huisgemaakte taarten en verse sapjes. Alles wordt biologisch gemaakt en je vindt hier tal van dieren, zoals geiten, een varken en paarden. Nog een leuk weetje: ik heb hier een tijdje gewerkt!
Maak een stadswandeling met gids
Leiden kent een hoop geschiedenis en de stad zit vol met mooie verhalen en prachtige panden. Om zoveel mogelijk over de stad te weten te komen en de mooiste plekjes van de stad te verkennen, ga je het beste met een gids op pad tijdens een stadswandeling. Vergeet natuurlijk niet je camera mee te nemen, want je kunt in de binnenstad prachtige foto’s maken.
Snuif cultuur op in de vele musea
Je kunt voor alle musea in Leiden wel dagen uittrekken, want de stad is rijk aan maar liefst 13 musea. Enkele populaire tips zijn Volkenkunde, Naturalis, Corpus en het Rijksmuseum van Oudheden, maar je vindt nog veel meer musea in Leiden. Ga naar het Sieboldhuis om al het moois uit Japan te bewonderen, leer meer over de wetenschapsgeschiedenis in Rijksmuseum Boerhaave of bezoek de Lakenhal om alles te weten te komen over beeldende kunst, geschiedenis en kunstnijverheid. Je hoeft je in ieder geval niet te vervelen!
Bekijk het uitzicht vanaf de Burcht
De Burcht is niet alleen een van de mooiste plekjes van de stad, het is ook nog een van de oudste burchten van heel Nederland. Naar vermoeden is het in de 12e eeuw gebouwd met een militaire functie als doel. Je vindt de burcht bovenop een heuvel en daarom heb je vanaf hier een prachtig uitzicht over de stad. Bovendien kun je hier erg mooie plaatjes schieten. Niet voor niets maken velen hier hun trouwfoto’s.
→ De Burcht is gratis te bezoeken voor publiek.
Woon een voorstelling bij in de Leidse Schouwburg
Als klein meisje vond ik het altijd te gek naar de Leidse schouwburg te gaan, hét theater van Leiden. Het prachtige theater is in 1705 gebouwd en daarmee is dit het oudste theater in Nederland dat nog steeds actief is. Er worden altijd te gekke voorstellingen gehouden en je kunt hier alvast het programma voor de aankomende maanden bekijken.
Breng een bezoek aan Hortus Botanicus
Je vindt Hortus Botanicus zowel in Amsterdam als in Leiden, en je moet hier ooit een bezoekje aan hebben gebracht. Zeker die in Leiden is tof, aangezien dit de oudste botanische tuin van Nederland is. De tuin is in de 16e eeuw al aangelegd en tegenwoordig vind je hier tal van tuinen en kassen. Tijdens een wandeling ontdek je duizenden planten- en bloemensoorten van over de hele wereld, zoals uit Japan en China. Een kaartje kost €8 en je bent zeker een paar uur zoet.
→ Je kunt hier een ticket kopen.
→ Nog een leuk weetje: naast de botanische tuin en het theater, is de universiteit van Leiden ook de oudste van Nederland!
Plan een dagje strand nabij Leiden
Ben je in de zomer in Leiden en heb je genoeg dagen de tijd? Ga dan ook een dagje naar het strand! Vanaf Leiden fiets je zo naar Wassenaar, Katwijk of Noordwijk. Zelf ging ik altijd naar de Wassenaarseslag, maar vanaf het centrum doe je daar 45 minuten over. Geen zin om zolang te fietsen? Dan kun je beter Katwijk aan Zee bezoeken, op nog geen half uur fietsen vanaf het centrum. Natuurlijk kun je ook gewoon de bus pakken!
Ontdek de leukste winkeltjes
Houd je van winkelen? Dan zit je in Leiden ook helemaal goed! De Haarlemmerstraat is de bekendste winkelstraat van Leiden, waar je in principe alle ketens vindt. Maar in de Breestraat en rondom het Pieterskwartier vind je ook veel toffe boutique winkeltjes. Enkele leuke tips zijn Rogue, Pluum, Hartendief, VNTG, Conceptstore MEI, Lucies, By May en Wonderful Nature, allemaal gelegen in de binnenstad van Leiden.
Feest mee tijdens de Lakenfeesten
Al sinds 1986 vindt ieder jaar het evenement de Lakenfeesten plaats in Leiden, een groots evenement dat van oorsprong elf dagen duurt. Hoewel de naam te maken heeft met de vroegere lakenindustrie van Leiden, staan de dagen helemaal in het teken van feesten. Inmiddels duurt het evenement ‘nog maar’ vier dagen, waarbij de Peurbakkentocht het hoogtepunt is. Tijdens de peurbakkentocht (wat overigens écht heel Leids is), varen allerlei zelfgemaakte peurbakken (houten boten en bakken) door de grachten van Leiden. De ene boot is nog creatiever dan de ander, en ze worden in drie categorieën beoordeeld door een jury. Op deze dag vind je de helft van Leiden feestend op een peurbak, de andere helft van Leiden staat aan de kant te feesten. Harde muziek en veel bier staan tijdens deze dag centraal. De Peurbakkentocht vindt ieder jaar op de vrijdag plaats met een afsluitend eindfeest.
Andere toffe evenementen tijdens de Lakenfeesten zijn:
- Het Bierfestival op het Hooglandse Kerkplein
- Dragenboat races
- De Jaarmarkt in de Haarlemmerstraat
- Een kermis
Proef lekkernijen tijdens Leiden Culinair
Tegelijkertijd met de Lakenfeesteen vindt ook ieder jaar Leiden Culinair plaats, een festival waarbij 14 restaurants in Leiden zichzelf presenteren. Tijdens dit 4-daagse evenement geniet je van heerlijke amuses, hoofdgerechten en toetjes. Je vindt Leiden Culinair op het plein van de Lammermarkt. De allerlaatste editie, de 35e, wordt in 2021 gehouden, daarna kun je Leiden Culinair helaas niet meer meemaken.
→ Lees ook: dit zijn de leukste hotspots van Leiden voor lekker eten en drinken.
Vier een feestje tijdens Werfpop
Alsof Leiden nog niet genoeg feestjes organiseert, hebben ze óók nog Werfpop. Dit popfestival vindt ieder jaar in juli plaats in de Leidse Hout, het park waar ik het eerder over had. Het is het oudste én het grootste festival van Leiden, en je hoeft hier geen kaartje voor te kopen. Tegenwoordig trekt het festival ieder jaar tienduizenden bezoekers, wie allemaal meedansen tijdens de 12 acts.
Bezoek de drijvende kerstmarkt
Ben je in december een dagje in Leiden? Bezoek dan zeker de kerstmarkt! De kerstmarkt in Leiden is inmiddels een begrip, aangezien het de enige drijvende kerstmarkt van Nederland is. Sterker nog: in 2016 is de markt uitgeroepen tot de Beste Kerstmarkt van Europa en ieder jaar trekt het zo’n 150.000 bezoekers. De markt vind je op de grachten, bij de Nieuwe Rijn. Hier geniet je van glühwein, broodjes worst en prachtige spullen van bijna 100 stalletjes. Naast de kerstmarkt vind je een schaatsbaan en als je met kinderen bent, is het leuk de kermis te bezoeken of een voorstelling bij de kerstcircus bij te wonen.
Bewonder een dagje alle architectonische hoogstandjes van Leiden
Leiden kent tal van prachtige bruggen, poorten, molens en kerken. Een van de mooiste kerken van Leiden is de Hooglandse Kerk, een prachtige gotische kerk. Ook de Pieterskerk is een bezoekje waard, de oudste kerk van Leiden. Enkele mooie poorten zijn de Zijlpoort en de Morspoort, en Molen de Put en Molen de Valk zijn twee bekende molens. Qua bruggen mag je sowieso de Koornbrug en de Visbrug niet hebben gemist. Wandel ook zeker over het Rapenburg, naar mijn mening de mooiste gracht in heel Leiden vol met prachtige herenhuizen. Ik heb drie jaar lang over het Rapenburg gefietst naar mijn werk en elke dag was het weer een feestje.
→ Wist je dat Prinses Beatrix en onze koning Willem-Alexander ook allebei in Leiden hebben gestudeerd en gewoond? Ze woonden in hun jongere jaren allebei op het Rapenburg! Nog een leuk weetje: de balkonscène uit de film Soldaat van Oranje is ook op het Rapenburg opgenomen!
Struin over de markt en plof neer op het terras
Elke zaterdag wordt een deel van de binnenstad omgetoverd tot een grote markt, waar je werkelijk van alles kan kopen: van heerlijke kazen tot verse groenten en fruit. Bekijk de kledingkramen, haal verse bloemen en geniet van heerlijke noten. De markt vind je voornamelijk bij de Nieuwe Rijn, de Botermarkt en bij de Vismarkt. Nadat je over de markt hebt gestruind, moet je zeker plaatsnemen op een van de terrassen aan de Nieuwe Rijn. Dit is mijn favoriete plek van heel Leiden. Zelf drink ik altijd een speciaalbiertje bij Meneer Jansen op hun bootterras.
Ga op zoek naar alle muurgedichten van Leiden
In de binnenstad van Leiden vind je maar liefst 120 muurgedichten die op verschillende gebouwen zijn geschreven. De muurgedichten zijn in allerlei schriften en talen geschreven. Ontdek gedichten in het Japans, Marokkaans en Indonesisch, welke natuurlijk ook allemaal in het Nederlands en Engels zijn vertaald op de bordjes daarnaast. Maak een muurgedichtenwandeling of kies er hier een paar uit die je wilt bekijken.
Kijk een filmpje in een van de bioscopen
Leiden is een echte bioscoopstad, met maar liefst drie bioscopen in de binnenstad. Je vindt hier geen Pathé, maar wel de Lido (aan de Beestenmarkt), Trianon (Breestraat) en het Kijkhuis (Vrouwenkerksteeg). Vooral de Trianon vind ik geweldig, waar al bijna 100 jaar lang films worden getoond. Ik ben als klein meisje tig keer in de Trianon en in de Lido geweest!
Wandel in de voetsporen van Rembrandt
De wereldberoemde schilder Rembrandt is in 1606 in Leiden geboren, waar hij zich als schilder ontwikkelde en waar hij de eerste 25 jaar van zijn leven woonde. Zo leerde hij in het Young Rembrandt Studio (Langebrug) schilderen en tekenen, en vanaf zijn zevende ging hij naar de Latijnse school (gymnasium). Daar leerde hij schetsen en volgde hij tekenlessen. Op de begane grond van de oude Latijnse School vind je de Young Rembrandt School, waar je jezelf kan laten schetsen door Rembrandt.
Het is ook tof de Rembrandt wandeling te volgen, waarbij je alle locaties van Rembrandt bezoekt. Je loopt langs de geboorteplek van Rembrandt, langs de school en langs het atelier van zijn grote leermeester. Daarnaast leer je tijdens de wandeling alles over zijn leven en hoe hij te werk ging, inclusief leuke anekdotes. De Rembrandt Route kun je kopen bij VVV Leiden en je betaalt €6,95.
→ Je kunt ook de Leidse AR Rembrandt Route app downloaden.
Picknick in een van de stadsparken
Midden in het centrum van Leiden vind je een aantal stadsparken, zoals het Van der Werfpark en het Plantsoen. Neem een kleedje mee, koop wat lekkere hapjes en plof neer in het gras van een van de parken. Vanaf beide plantsoenen kun je heerlijk bootjes kijken, wat nooit verveelt.
Ontspan een dagje in de fijnste wellness van Leiden
Natuurlijk kun je overal naar de Wellness gaan, maar in Leiden heb je bij BLUE Wellnessresort een waanzinnig uitzicht over de stad. De wellness bestaat uit sauna’s, hammams, baden en relaxruimtes, maar je kunt hier ook allerlei behandelingen nemen en er is een heus belevenisprogramma. Bovendien kun je hier dineren en cocktails drinken in de lounge, met een tof uitzicht. Heerlijk!
Ga poolen in een oude kerk
In Leiden kun je een avondje poolen in een voormalige kerk, dat tevens eerst een pakhuis was. Het gebouw bestaat al sinds 1800 en nadat het werd verbouwd tot kapel, woonden hier een aantal nonnen. Tegenwoordig vind je in de kapel een poolcafé (The Church), waar je tussen de glas-in-lood ramen en de pilaren een potje poolt. Hoe tof!
Volg een rondleiding in de Oude Sterrewacht
De Oude Sterrewacht in Leiden is een oud observatorium waar een eeuw lang de Leidse sterrenkundigen hebben gewoond. Ook Albert Einstein heeft hier een tijdje gewerkt. Tegenwoordig staan in de koepels van de Oude Sterrewacht vier oude telescopen die in het verleden door Leidse astronomen voor onderzoek gebruikt werden. Helaas worden de telescopen niet meer gebruikt voor huidige onderzoeken, maar je kunt ze wel nog bewonderen tijdens een rondleiding.
Tips voor leuke activiteiten met kinderen in Leiden
Beleef een dagje Duinrell nabij Leiden
Duinrell ligt op steenworp afstand vanaf Leiden. Hoewel Duinrell in Wassenaar ligt, fiets je hier vanaf het centrum in 35 minuten naartoe. Ideaal! In Duinrell kun je een ritje maken in de verschillende achtbanen, maar je kunt natuurlijk ook het Tikibad bezoeken. Het Tikibad is een walhalla van waterglijbanen, waar je zeker een hele dag zoet bent. Als kind ben ik ontzettend vaak in Duinrell geweest en het was altijd weer een belevenis.
Bezoek Boerderij ‘t Geertje
Ook kinderboerderij ‘t Geertje ligt op 35 minuten fietsen vanaf het centrum van Leiden, in Zoeterwoude om precies te zijn. Biggen, lammetjes, koeien en ganzen struinen hier rond, en je kunt in de omgeving kanoën. Verse, biologische kaas haal je bij de winkel van de boerderij en in het restaurant geniet je van allerlei lekkernijen. Ik vond het als kind altijd een feestje om naar ‘t Geertje te gaan!
Waar overnachten in Leiden?
Hoewel een dagje Leiden al heel leuk is, raad ik zeker aan minimaal twee nachtjes in Leiden te blijven slapen. Een toffe optie is Boutique Hotel d’Oude Morsch, gelegen in een oud wachtgebouw van de kazerne. Het ligt letterlijk om de hoek van de geboorteplaats van Rembrandt en vanaf hier loop je overal zo naartoe. Andere leuke tips voor Leiden zijn City Hotel Rembrandt en Boutique Hotel Steenhof Suites. Die laatste is ietsjes duurder, maar je slaapt dan wel in een te gek herenhuis in hartje centrum!
→ Lees ook: dit zijn de 7 leukste hotels van Leiden.
Heb jij nog vragen over alle activiteiten en bezienswaardigheden in Leiden of heb je zelf nog leuke tips? Laat het me vooral weten in een reactie hieronder en ik help je met veel plezier verder! Of keer terug naar al mijn reisgidsen in Nederland.
Wat vind jij de leukste tips en bezienswaardigheden tijdens een dagje Leiden?
Dit vind je misschien ook leuk:
De leukste tips voor Amsterdam
Wat te doen in Haarlem
Tips voor een dagje Rotterdam